Poradnik: Co to jest Bitcoin i jak działa?

Darmowy Poradnik: Co to jest Bitcoin i jak działa? Podstawy, legalność, mining, jak kupić, sprzedać czy handlować Bitcoinem. Podatki, portfele i bezpieczeństwo.

Udostępnij

Twittnij

Udostępnij

12 min. czytania

Kryptowaluty, na czele z bitcoinem, w krótkim czasie podbiły rynek alternatywnych dla pieniądza fiducjarnego metod płatności. Ich wręcz gigantyczny rozwój sprawił, że coraz większa grupa ludzi interesuje się tym, czym jest bitcoin, jak działa i czy warto w niego inwestować.

Ta strona poświęcona jest w całości pierwszej kryptowalucie, jaką jest Bitcoin. Znajdziesz na niej ciekawą, przydatną i kompleksową wiedzę o tym, jak zacząć przygodę z BTC, czy warto to zrobić oraz czego możesz się spodziewać, inwestując w bitcoina.

Czym jest Bitcoin?

Dla osób niezaznajomionych z tematem bitcoin może być tworem abstrakcyjnym. Jednak tak naprawdę jest on bardzo rzeczywisty, ale nienamacalny. Bitcoin to waluta lub inwestycja, środek płatniczy lub przedmiot handlu. Wreszcie bitcoin to informacja i sieć. Skoro bitcoin ma tak wiele znaczeń, czy można go zamknąć w jednej, krótkiej definicji?

Bitcoin to waluta wirtualna oparta o kryptografię (kryptowaluta), mogąca służyć jako środek płatniczy, lub forma inwestycji, oparta na otwartym kodzie źródłowym, działaniu peer-to-peer oraz publicznym, niezmienianym i weryfikowalnym łańcuchu bloków (blockchain).

Powyższa definicja jest jednak nieco krzywdząca dla bitcoina, ponieważ nie wyczerpuje wszystkich jego znaczeń. Bitcoin nazywany jest złotem internetu, a więc oznacza więcej niż walutę.

Do bitcoina każdy ma dostęp i każdy może sprawdzić, jak działa bitcoin. Jest to możliwe, ponieważ BTC został stworzony na podstawie otwartego kodu źródłowego, tzw. open source, którego cechą charakterystyczną jest powszechne prawo wglądu i dowolność wykorzystania. Możesz więc w każdej chwili sprawdzić poprawność kodu i zweryfikować go, oczywiście, jeśli posiadasz potrzebną do tego wiedzę z zakresu technologii informacyjnych.

Bitcoin działa w sieci peer-to-peer, co oznacza, że każdy użytkownik ma w niej równe prawa, a sama sieć nie jest zarządzana przez jednostkę nadrzędną. Sieć utrzymuje wspólnota, i również wspólnota nią zarządza.

Bitcoin ma ogromną przewagę nad pieniądzem fiducjarnym – nie da się go sfałszować. Jego kod jest oparty na zasadach matematyki i kryptografii, a dodatkowo ma formę jedynie wirtualną, dlatego nie można go dodrukować lub zablokować. Nie podlega też windykacji, zablokowaniu przez rząd albo bank, lub podziałowi, np. na skutek rozwodu. Trzeba też podkreślić, że ilość bitcoinów na rynku jest ograniczona – powstanie ich jedynie 21 milionów. Sprawia to jednak, że bitcoin jest odporny na inflację i deflację.

Warto też wspomnieć o konstrukcji bitcoina. Tak jak waluty fiducjarne są podzielone na mniejsze jednostki, np. grosze lub centy, tak bitcoin również można podzielić, a podział ten obejmuje aż 8 miejsc po przecinku. 

1 BTC = 100 000 000 satoshi

Kalendarium powstania Bitcoina

Jak działa Bitcoin?

Bitcoin to waluta w pełni wirtualna i zdecentralizowana, ale żeby mogła działać, musi poddawać się pewnym zasadom i technologiom. Należy do nich blockchain, nazywany łańcuchem bloków. Blockchain przypomina rejestr wszystkich transakcji, przeprowadzanych w internecie, zarówno przy pomocy pieniędzy fiducjarnych, jak i kryptowalut. Mówiąc bardziej naukowo: blockchain to rozproszona baza danych, która zawiera informacje o przepływie pieniędzy.

Blockchain odpowiada za potwierdzenie zgodności transakcji, tzn. że ,wysyłając przelew z jednego konta na drugie, uruchamiasz proces weryfikacji. W rejestrze tworzy się nowa pozycja, a informacje o niej są przesyłane automatycznie do setek kopii tego rejestru, zlokalizowanych na całym świecie. Każdy szczegół transakcji musi się zgadzać, w przeciwnym wypadku komputery nie wyrażą zgody na zrealizowanie transakcji i nie dojdzie ona do skutku.

Tak właśnie działa bitcoin. Wysyłając określoną ilość bitcoinów ze swojego portfela, uruchamiasz cały szereg akcji. Dopiero kiedy transakcja zostanie potwierdzona przez sieć określoną ilość razy, dojdzie do jej realizacji.

Blockchain jest podstawą do tego, aby portfele mogły tworzyć saldo konta bitcoin, a więc abyś mógł wiedzieć, ile bitcoinów jest aktualnie w Twoim posiadaniu.

Do przeprowadzenia transakcji z użyciem bitcoina potrzebne są dwa rodzaje kluczy:

1. klucz publiczny, czyli adres portfela bitcoin, który działa podobnie jak numer konta bankowego – można go podać każdemu, kto chce przesłać do Ciebie bitcoiny.
2. klucz prywatny – ten powinien podlegać ścisłej ochronie, ponieważ służy do autoryzacji transakcji. Każdy, kto posiada klucz prywatny do Twojego portfela bitcoin, może Cię pozbawić BTC.

Klucz prywatny jest swego rodzaju podpisem w formie matematycznego dowodu, że transakcja została autoryzowana przez właściciela portfela.

Zatem, jak możesz używać swoich bitcoinów?

• Jako pieniędzy – BTC zapłacisz za coraz więcej produktów i usług nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. 
• Jako formy inwestycji – BTC możesz po prostu kupić i przechowywać lub w odpowiednim momencie sprzedać, czerpiąc z tego zyski.
• Jako formy zabezpieczenia finansowego na przyszłość – ograniczona podaż i rosnący popyt na BTC sprawiają, że jego wartość stale rośnie. Bitcoiny, które aktualnie posiadasz, za kilkanaście lat mogą być warte kilka razy tyle, ile są warte aktualnie.

Legalność Bitcoina

Ze względu na zdecentralizowany charakter bitcoina, wielu sceptyków ma wątpliwości odnośnie jego legalności. Na przestrzeni lat w Polsce i na świecie powstało wiele analiz, dotyczących m.in. uznania BTC za oficjalny pieniądz. Na chwilę obecną nie jest to możliwe, głównie ze względu na brak instytucji, która sprawowałaby nadzór nad BTC. Nie zmienia to faktu, że: 

Bitcoin został oficjalnie uznany za legalny środek płatniczy w transakcjach prywatnych.

W polskim prawodawstwie potwierdzają to m.in.

1. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU)
2. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD)
3. Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
4. Zmiany w prawie podatkowym, obowiązujące od 1 stycznia 2019 r., które uporządkowały kwestie dotyczące opodatkowania handlu BTC.

Jednocześnie są też kraje, w których bitcoin został uznany za oficjalną walutę, a więc dopuszczalne jest płacenie BTC zobowiązań wobec państwa. Do krajów tych należą m.in. Niemcy i Szwajcaria. Z kolei w Chinach, Wenezueli, Wietnamie i Iranie bitcoin został uznany za nielegalny, nie wolno więc posługiwać się nim nawet w transakcjach prywatnych.

Więcej o legalności bitcoina w Polsce i na Świecie, dowiesz się z artykułu: Bitcoin vs prawo: Czy Bitcoin jest legalny?.

Bezpieczeństwo BTC

Waluta elektroniczna, zdecentralizowana, przez nikogo niekontrolowana – te cechy mogą budzić strach i obawy, czy bitcoin jest bezpieczny i warto lokować w niego swoje ciężko zarobione pieniądze. Warto! Jak wspomnieliśmy wyżej, zaawansowany kod, oparty na zasadach matematyki i kryptografii, uodparnia bitcoina na manipulacje rynkiem, kradzieże, inflację, deflację i wiele innych zjawisk, którym poddają się pieniądze fiducjarne. Bitcoinów nie można dodrukować lub wykopać więcej, niż założył ich twórca. Ograniczona do 21 milionów podaż waluty sprawia, że jej wartość z roku na rok przypuszczalnie będzie rosła.

Dodatkowe bezpieczeństwo zapewniają portfele BTC – te najlepsze posiadają zaawansowane zabezpieczenia, które uniemożliwiają kradzież lub nieuprawniony dostęp nawet wtedy, kiedy portfel zostanie użyty na zawirusowanym komputerze.

Bezpieczeństwo BTC podnosi również klucz prywatny, który powinien znać jedynie właściciel portfela. Jeśli nie udostępnisz go nikomu, możesz mieć niemal 100% pewność, że Twoje BTC pozostaną nienaruszone, dopóki sam nie zdecydujesz o ich rozdysponowaniu.

Zaawansowany kod + bezpieczny portfel + własna przezorność i odpowiedzialność = bezpieczeństwo

Jak i gdzie najlepiej kupić Bitcoin?

Aby móc rozpocząć swoją przygodę z BTC, trzeba najpierw je kupić. Jest na to wiele sprawdzonych metod, do których należą:

• zakup w kantorze kryptowalut (polecam kantor Bitcoin do szybkich zakupów do 10 000 zł bez zakładania konta),
• zakup na giełdzie kryptowalut (zobacz ranking najlepszych giełd kryptowalut),
• zakup w bitomacie (bankomacie z Bitcoinem),
• zakup bezpośredni od innej osoby,

W zależności od wybranej opcji, za BTC możesz zapłacić:

• gotówką,
• przelewem,
• kartą płatniczą lub kredytową,
• przez Paypal,
• kodem BLIK.

Możesz wykorzystać różne waluty, chociaż w warunkach polskich najczęściej obsługiwane są PLN, EUR, USD lub GBP.

Szczegółowo przeczytasz o tym w poradniku: Jak i gdzie kupić Bitcoin?

Jak i gdzie sprzedać Bitcoina?

Wszędzie tam, gdzie można kupić BTC, przeważnie można je także sprzedać. Należne po wymianie pieniądze można wpłacać przelewem, w gotówce, a nawet w bankomacie lub na poczcie! Jeśli chcesz sprzedać swoje BTC, skorzystaj z usług:

• kantoru (polecamy kantor Bitcan.pl),
• giełdy kryptowalut (zobacz porównanie giełd Bitcoin),
• pośrednika lub innego użytkownika,
• bitomatu.

Wszystkie wymienione sposoby sprzedaży, wraz z instrukcjami krok po kroku, szerzej opisałem w artykule: Jak i gdzie sprzedać Bitcoin?

Mining – alternatywa dla zakupu

Jeśli chcesz wejść w posiadanie BTC, ale nie stać Cię na jego zakup, lub masz ochotę na technologiczną “zabawę”, opcją dla Ciebie będzie mining, czyli kopanie bitcoinów. Początkowo mining można było wykonywać na podstawowych, domowych jednostkach. Obecnie potrzebny sprzęt jest bardziej zaawansowany, a w profesjonalnych firmach, zajmujących się kopaniem BTC, zajmuje całe pomieszczenia, tworząc ogromne kopalnie. Mining to tak naprawdę zatwierdzenie nowych bloków i dodanie ich do istniejącego już blockchain, czyli łańcucha danych.

Wykopanie BTC wymaga rozwiązania problemu kryptograficznego z podwójną funkcją skrótu SHA-256. BTC są nagrodą za rozwiązanie określonego problemu, a górnik lub cała kopalnia, otrzymuje ją dopiero wtedy, kiedy sieć potwierdzi poprawność rozwiązania.

Mining to zaawansowany proces, który prowadzony jest przy użyciu dużej ilości prądu, a sprzęt (koparki Bitcoin i innych kryptowalut) generuje ogromne ilości ciepła. Jeśli chcesz zająć się miningiem, musisz o tym pamiętać i zaprojektować kopalnię tak, aby zapewnić sobie maksymalnie efektywne kopanie. Niestety, na obecną chwilę kopalnie bitcoinów są w większości przypadków nieopłacalne w polskich warunkach, a urobek z wydobycia tej kryptowaluty, nie pokrywa cen prądu.

Portfel Bitcoin – bezpieczne przechowywanie BTC

Wykopanie lub zakup BTC to pierwszy krok do stania się posiadaczem bitcoinów. Jednak po ich nabyciu trzeba je gdzieś przechowywać, a służy do tego portfel bitcoin. Portfel to coś w rodzaju konta bankowego, z kluczem publicznym zamiast numeru konta i kluczem prywatnym zamiast hasła. Rodzaj wybranego portfela zależy w dużej mierze od tego, co zamierzasz robić z BTC.

• Cold Wallet, tzw zimne portfele, uważane są za bardzo bezpieczne rozwiązanie. W tej grupie znajdują się portfele papierowe Bitcoin i sprzętowe (np. Ledger czy Trezor), wyglądem przypominające pendrive.
• Hot Wallet, czyli gorące portfele – te mają stały dostęp do sieci. Przybierają formę aplikacji na PC (jak np. Bitcoin Core) lub smartfona; są też wersje przeglądarkowe. Używa się ich najczęściej do przechowywania niewielkiej ilości BTC i dokonywania bieżących płatności. Do hot wallet należą portfele deskopowe, przeglądarkowe i mobilne.

Wielu użytkowników posiada co najmniej dwa portfele – jeden hot i jeden cold, dzięki czemu bitcoiny są w pełni bezpieczne.

Pamiętaj, aby nikomu nie podawać klucza prywatnego do Twojego portfela – tylko w ten sposób zapewnisz bezpieczeństwo przechowywanych tam BTC!

Jak i gdzie płacić Bitcoinem?

Posiadając portfel i używając Bitcoina można płacić nim za dodowlne produkty czy usługi, w każdym miejscu w którym jest dostęp do internetu. Płacić można zarówno za zakupy internetowe (w sklepach internetowych) jak i zakupy stacjonarne (w fizycznych sklepach).

Zobacz instrukcję KROK PO KROKU: Jak płacić Bitcoinem?

Płacić Bitcoinem można we wszystkich punktach, w których sprzedawcy akceptują tę kryptowalutę (zobacz: Gdzie można płacić Bitcoinami?).

Ale nie tylko! W miejscach, które nie akceptują BTC jako formy płatności, można zapłacić za pomocą kryptowalutowej karty płatniczej Visa lub Mastercard. Działa ona jak zwykłą karta płątnicza, z tym, ze przypisana jest do konta w Bitcoinie lub innej kryptowalucie. W momencie płatności wartość transakcji przleiczana jest z kryptowaluty na walutę w której chcemy zapłacić i pobierana z naszego konta. Takie karty akceptują wszystkie punkty, przyjmujące płątność kartami Visa czy Mastercard.

Jak zarabiać na Bitcoinie?

Wiele osób traktuje Bitcoina jako sposób (lub środek) do zarabiania pieniedzy. Sposobów na wzbogacenie się z wykorzystaniem BTC jest wiele. Przykłądowe z nich to:

• haldel i spekulacja Bitcoinem na giełdach
• arbitraż
• obstawianie spadków i wzrostów kursu
• pobieranie opłaty w Bitcoinach
• inwestycje długoterminowe i staking

Nietrudno trafić na forum o Bitcoinie czy grupę, na której będziemy namawiani na różnego rodzaju inwestyczje czy projekty związane z Bitcoinem czy inymi walutami. Niektóre z miejsc oferują nawet darmowe Bitcoiny za różnego rodzaju aktywności. Trzeba jednak pamiętać, ze Bitcoin to przede wszystkim waluta i środek płątniczy i zachować dużą dozę ostrożności w tego typu projektach, licząc się ze startą części lub całości kapitału.

Więcej o zarabianiu na Bitcoinie przeczytasz tu: Jak zarabiać na Bitcoinie?

Bitcoin a podatki

Niezależnie od tego, czy traktujesz swoje bitcoiny jako inwestycję, czy jako środek płatniczy, jesteś zobowiązany do rozliczenia się z urzędem skarbowym, zarówno z zakupu, jak i sprzedaży BTC. Po zmianie przepisów w styczniu 2019 roku obowiązującą stawką podatku jest 19%, a rozliczenia należy dokonać na formularzu PIT-38. Deklaracje tę należy złożyć, a podatek opłacić, najpóźniej 30 kwietnia za rok poprzedni, czyli np. rok 2019 należy rozliczyć do 30 kwietnia 2020. Warto przy tym pamiętać, że nowe przepisy ściśle określają, które wydatki można uznać za koszty uzyskania przychodu, a przez to rozliczyć je w deklaracji PIT-38. 

Handlując bitcoinami musisz więc zapłacić:

• podatek dochodowy,
• podatek solidarnościowy.

Natomiast transakcje te są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT) oraz podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Podatku nie zapłacisz również od transakcji krypto-krypto, czyli wtedy, kiedy wymieniasz jedna kryptowalutę na drugą.

Szczegółową analizę podatkową, wraz z konkretnymi przykładami i informacją, kiedy i jaki podatek musisz zapłacić (lub jak go uniknąć), znajdziesz w kompendium wiedzy: Podatek od Bitcoina.

Przyszłość Bitcoina

Wiele technologii i nowatorskich rozwiązań po okresie ogromnej popularności zniknęło z rynku. Jednak nic nie wskazuje na to, aby podobny los spotkał bitcoin. BTC uważany jest za pierwszą kryptowalutę, która utarła szlaki kolejnym jej podobnym technologiom. Nasze badanie pokazało, że o 84% Polaków wie, czym jest Bitcoin, ale tylko 16% korzystało z tej kryptowaluty. Popularność bitcoina pozwala sądzić, że projekt będzie kontynuowany jeszcze przez wiele lat i ciągle rozwijany czego dowodzą kolejne wyceny wartości (zobacz: Najwyższy kurs Bitcoina (ATH)), liczne opinie o Bitcoinie od finansistów, maklerów czy inwestorów, czy wreszcie długoterminowe prognozy dotyczące Bitcoina i jego ceny.

Pomimo licznych głosów sceptyków blockchain i kryptowalut, rośnie nie tylko liczba osób zainteresowanych tymi technologiami, ale również ilość inwestorów i posiadaczy BTC. Stale powiększa się również liczba bitomatów i punktów, w których można płacić BTC.

Wszystko to w połączeniu z umacnianiem się wartości BTC na rynku sprawia, że przyszłość pierwszej i najpopularniejszej kryptowaluty maluje się w świetlanych barwach, a zagrozić jej może jedynie inna, mocniejsza i bezpieczniejsza kryptowaluta.